Petflesjes, wattenstaafjes en plastic zakjes zijn voorbeelden van wegwerpplastic. Ze komen helaas vaak in de natuur en in zee terecht. De Europese Unie wil de hoeveelheid plastic wegwerpproducten verminderen in de strijd tegen de plasticsoep.
Vanaf juli 2021 geldt de Europese SUP-richtlijn in de regelgeving van alle EU-lidstaten. De maatregelen focussen op plastic producten en verpakkingen die het meest worden gevonden op Europese stranden. En waarvoor duurzame, goede alternatieven beschikbaar zijn. In Nederland zijn de nieuwe maatregelen gevat in een ministeriële regeling rond kunststof voor eenmalig gebruik. Een deel daarvan geldt al per juli 2021, het andere deel gaat de komende jaren in.
Wat gaat wanneer in?
In 2025 is het doel dat we minimaal 77% van alle plastic flessen tot 3 liter inzamelen. In 2029 ligt de lat op 90%. Daarom zit er nu statiegeld op álle flessen tot 3 liter. Voor kunststof vistuig geldt een inzameldoelstelling van 23% vanaf 2023. Die doelstelling wordt elk jaar 3% hoger.
Plastic rietjes, wattenstaafjes, plastic wegwerpbestek, eenpersoons voedsel- en drankverpakkingen van piepschuim, ballonstokjes en plastic roerstaafjes zijn verboden per 3 juli 2021. Als verkoper mag je je bestaande voorraden nog wel opmaken.
Bepaalde producten zoals filtersigaretten, drinkbekers en maandverband dragen vanaf 3 juli 2021 een opvallende aanduiding op de verpakking. Die geeft aan dat er kunststof in zit, dat het in de afvalbak thuishoort en dat dit als zwerfafval een negatief effect heeft op het milieu.
Producenten gaan meebetalen. Aan het inzamelen en het opruimen van plastic zwerfafval én aan maatregelen die consumenten bewuster moeten maken. Deze regel geldt voor vochtige doekjes, ballonnen, tabaksproducten met filters, voedselverpakkingen, zakjes, wikkels, drankverpakkingen en lichte draagtassen.
Vanaf 1 juli 2023 mag je als consument plastic bekers en voedselverpakkingen niet meer gratis meekrijgen. Je betaalt een kleine vergoeding voor het gebruik van wegwerpbekers of -bakjes. Ondernemers mogen zelf bepalen hoeveel ze per plastic wegwerpbeker of -bakje vragen. Er zijn wel richtbedragen door de overheid vastgesteld:
Er moeten voor maaltijden en dranken die ter plekke worden bereid (niet voorverpakt) herbruikbare alternatieven beschikbaar zijn. Dit kan dus ook een zelf meegebrachte beker of verpakking zijn. Of een beker of verpakking die je kunt terugbrengen met statiegeld of een ander retoursysteem.
Vanaf 2024 geldt deze regel ook voor consumptie ter plekke, bijvoorbeeld in de horeca, op evenementen en in kantoren. Tenzij er een goed inzamelsysteem voor plastic is. Op dit moment is dat er alleen voor PET-verpakkingen.
De laatste maatregel bepaalt dat je als consument meer informatie moet krijgen over de gevolgen van plastic voor het milieu. En tips over waar je plastic afval weggooit en wat goede herbruikbare alternatieven voor plastic zijn.
De eisen aan plastic flessen en drankpakken worden scherper. Vanaf 2024 moeten die deels uit gerecycled materiaal bestaan. Daarnaast dient de dop of het deksel vast te blijven zitten aan de fles. Zo gaan ze zeker mee in het recycleproces.
Om de SUP-richtlijn uit te voeren, hebben Nederland Schoon en haar partners een landelijke campagne opgezet. Met deze campagne inspireren en activeren we heel Nederland om zwerfafval te voorkomen. Ieder op zijn of haar eigen manier. Wij bieden de kennis en materialen en ondersteunen ieder initiatief. Want in iedereen zit een Supporter van Schoon.
Bekijk de campagnepagina
De SUP-richtlijn spitst zich toe op de tien plastic producten die het meest gevonden worden op de Europese stranden. Samen vormen die 43% van het zwerfafval in zee. Zwervend vistuig is goed voor nog eens 27% (Bron: Impact assessment Single Use Plastics directive).
Wil je weten wat de nieuwe maatregelen rond wegwerpplastic voor jou als bedrijf, gemeente of consument betekenen? Lees dan verder via:
Aanvullende wetgeving voor verpakkingen 2023
Overzicht van de wijzigingen in de wet- en regelgeving voor verpakkingen
Toolkit minder wegwerpplastic 2023
De toolkit van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat omtrent de wetgeving voor wegwerpplastic.
Kennisinstituut Duurzaam Verpakken
Overzicht van het effect voor bedrijven en verpakkingen
Beslisboom single use plastics
Ontdek per soort verpakking welke regels er gelden
Nieuwe regels over wegwerpplastic
Overzicht Nederlandse afspraken wegwerpplastics
Poster single use plastics
Infographic met alle Nederlandse maatregelen
