Schouwen-Duiveland langs de meetlat

Maar liefst 45 beeldmeetlatten gebruikt de gemeente Schouwen-Duiveland om jaarlijks zeven keer te bekijken of 250 locaties schoon, heel en veilig zijn. Die methode is een stevige basis voor beleid. Risto de Pagter, Teamcoördinator Uitvoeringsbedrijf Openbare Ruimte, vertelt erover.    

“Toen we in 2019 een samenwerking met Nederland Schoon aan gingen, was monitoring daar een onderdeel van”, begint Risto. “Dat was onze eerste kennismaking met een methodiek om te meten hoe schoon onze buitenruimte is. Het zien van die cijfers smaakte meteen naar meer. We wilden de staat van ons areaal nog breder in beeld krijgen.”  

Van drijfvuil tot afvalbakken  

“Daarna hebben we het aantal beeldmeetlatten uitgebreid tot 45. Daarmee meten we niet alleen hoe schoon, maar ook hoe heel en veilig onze openbare ruimte is. Objectief en niet ingegeven door meningen of inschattingen. Met al die meetlatten brengen we veel in kaart. Van de hoeveelheid drijfvuil tot hoe schoon de boomspiegels zijn, van de staat van afvalbakken tot het soort zwerfafval en van losliggende stoeptegels tot onkruid in het wegdek. En van de winkelstraten tot het strand. We krijgen dus een heel compleet beeld van Schouwen-Duiveland. Voor de uitvoering ervan werken we samen met Beheeraccent, het bureau waar we via Nederland Schoon kennis mee maakten. Zij volgen de landelijke standaarden en richtlijnen van de CROW-systematiek.”  

Digitaal dashboard  

“Vanaf april 2020 laten we Beheeraccent onze openbare buitenruimte inspecteren. Per meetronde inspecteren ze 250 willekeurig gekozen meetvakken. Binnen elk meetvak selecteren ze het deel dat het slechtst zal scoren. 

En dat laten we zeven keer per jaar doen. Iedereen die binnen de gemeente betrokken is bij de openbare ruimte, kan op een digitaal dashboard direct alle actuele resultaten zien.” Terwijl hij het dashboard opent: “Ik zie nu bijvoorbeeld dat ons veegbeheer op bijna alle locaties hoog scoort, terwijl het vele onkruid in de beplanting om actie vraagt. Elke maand maakt Beheeraccent ook een analyse van alle data om ons te wijzen op wat er goed gaat er waar verbetering mogelijk is. Dat is voor ons een mooie leidraad voor onze acties en ons beleid.”   

Groenaannemers en vrijwilligers

“De resultaten van de analyses delen we met ons eigen onderhoudsteam en met onze twee groenaannemers, die samen verantwoordelijk zijn voor alle straten, pleinen, perken, parken en stranden van Schouwen-Duiveland. We bespreken dan met ze waar we in het beheer extra aandacht aan moeten schenken. De hoofdconclusies van onze

monitoring delen we ook met de vrijwilligers die Schouwen-Duiveland helpen schoon te houden. Bijvoorbeeld op netwerkbijeenkomsten en bij

\opschoonacties. Die vrijwilligers vinden we heel belangrijk. Zij vertellen ons op hun beurt weer hoe schoon de gebieden zijn die onder Rijkswaterstaat vallen, zoals de dijken. Dat maakt ons beeld nog completer.”   

Do en don’t voor collega’s  

“In de toekomst willen we daarnaast met gebruikers zo nu en dan een dorpsschouw organiseren. Daarmee verrijk je de cijfers met de perceptie van inwoners, die minstens zo belangrijk is. Kwantiteit en kwaliteit dus. Sinds we zijn gaan meten, worden de resultaten beter. Ik geloof erin dat wat schoon, heel en veilig is, ook makkelijker schoon, heel en veilig blijft.” Risto de Pagter heeft do’s en don’ts waar andere gemeenten van kunnen leren: “Ik snap dat elk gemeente zichzelf uniek vindt, maar ontwikkel niet je eigen systematiek. Een erkende en beproefde methode als CROW dekt alles wat je wilt weten af. Daarnaast raad ik collega’s aan zichzelf kwetsbaar op te stellen. Schaam je er niet voor om met metingen te ontdekken dat er dingen beter kunnen, maar wees blij dat je die informatie ten goede kunt gebruiken.”   

Ook meer monitoren?  

Wil je ook met monitoring meer inzicht krijgen in het effect van je zwerfafvalaanpak? Kijk dan voor monitoringmethoden, kennis, tools en inspiratie op de pagina hierover op de website van Nederland Schoon.